Bursa’nın İznik ilçesinde yer alan Hisardere Nekropolü’nde yürütülen kazılarda, Anadolu’da şimdiye kadar bilinen tek örnek olma ihtimali taşıyan ‘Çoban İsa’ (Good Shepherd) freski gün yüzüne çıkarıldı. Hem Türkiye hem de dünya arkeolojisi açısından büyük önem taşıyan bu benzersiz eser, hipogee mezarın kuzey duvarında fresk halinde tespit edildi.

Kazı çalışmaları, Kültür ve Turizm Bakanlığı izniyle İznik Müzesi Müdürü Tolga Koparal başkanlığında; Dokuz Eylül Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aygün Ekin Meriç’in bilimsel koordinatörlüğünde, Dr. Gülşen Kutbay ve uzman bir ekibin katkılarıyla sürdürülüyor.

Erken Hristiyanlık Dönemine Işık Tutan Keşif

M.S. 2.-5. yüzyıllarda hem varlıklı aileler hem de halkın alt tabakası tarafından kullanılan Hisardere Nekropolü, İznik’e özgü terracota plaka çatılı oda mezarları ile tanınıyor. 2025 kazı sezonunda açığa çıkarılan hipogee mezar ise özellikle duvar freskleri ile büyük dikkat çekti.

Mezarın güney duvarı tahrip olsa da doğu, batı ve kuzey duvarları ile tavanının büyük ölçüde sağlam kaldığı belirlendi. Bu duvarlarda yer alan insan figürleri, bölgedeki diğer örneklerden ayrılan özelliklere sahip.

Nadir ‘Çoban İsa’ Figürü İlk Kez İznik’te

Mezarın kuzey duvarına bitişik klinein, pişmiş toprak kare levhalarla kaplandığı ve ölülerin bu levhaların üzerine yatırıldığı tespit edildi. Klinein hemen arkasındaki duvarda ise arkeoloji dünyasında oldukça nadir rastlanan ‘Çoban İsa’ figürü ortaya çıkarıldı.

Bu figür, Erken Hristiyanlık döneminin Anadolu’daki en dikkat çekici örneklerinden biri olarak değerlendiriliyor. Aynı zamanda Hisardere Nekropolü’nde tespit edilen ilk Hazreti İsa tasviri olma özelliğini taşıyor.

Mezarın Tarihlendirilmesi: MS 3. Yüzyıl

Mezar içinde doğrudan tarihlendirme yapmaya yarayacak buluntuya rastlanmasa da yapının mimari özellikleri, nekropoldeki diğer örneklerle benzerlik gösteriyor. Bu nedenle hipogee mezarın MS 3. yüzyıla tarihlendiği düşünülüyor.